28 april: Internationale dag voor veiligheid en gezondheid op het werk

28 april is door de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) uitgeroepen als jaarlijkse ‘Werelddag voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk’ (World Day for Safety and Health at Work). Deze internationale dag staat helemaal in het kader van de preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten. Niet alleen op de werkplek, maar ook onderweg naar en van die werkplek. In de uitzendsector is veiligheid en preventie een zo mogelijks nog grotere uitdaging. Interim werkkrachten kunnen erg diverse profielen hebben, en vaak hebben ze minder ervaring met de gangbare gebruiken en technieken binnen een onderneming, dan vaste medewerkers. Daardoor lopen ze gemiddeld een hoger risico op een ongeval, waardoor extra preventie en sensibilisering uitermate belangrijk zijn. Iets waar ze bij uitzendgroep Asap de nodige focus op leggen. 

Arbeidsongevallen in België in cijfers 

Het aantal aangiftes van arbeidsongevallen nam in 2021 sterk toe (+12%) in vergelijking met 2020. Uiteraard is dat makkelijk te verklaren door de coronacrisis en bijhorende lockdowns die van 2020 een statistisch ongewoon jaar hebben gemaakt. Vergeleken met de cijfers van 2019 deed 2021 het veel beter, met een daling van 13% van het aantal aangiften. Ook die daling is deels toe te schrijven aan de verderzetting van telewerkmaatregelen en het kleinere aantal woon-werkverplaatsingen dat daarmee gepaard ging. 

Dat de ene sector de andere niet is, mag duidelijk zijn. Een job in de financiële of verzekeringssector heeft de kleinste kans op arbeidsongevallen (0,7%), terwijl de bouwsector net geen 30% van de ongevalsaangiften vertegenwoordigt. ​ 

Is interimarbeid dan gevaarlijker? 

Uit navraag uitgevoerd door Asap binnen de verzekeringssector telden we in 2020¹ ​ een totaal van 96.166 aanvaarde arbeidsplaatsongevallen in heel België. 10.208 van die aangiften, dus bijna 11% van het totaal, kwam uit de uitzendsector. Het goede nieuws is wel dat de uitzendsector ook dalende cijfers kan voorleggen in frequentiegraad van het aantal ongevallen. Die frequentiegraad² bedroeg 39,53 in 2021, hoger dan in 2020, maar omdat dat een uitzonderlijk jaar was door de coronacrisis wordt 2019 als referentiejaar verkozen. Daaruit blijkt dat de Fg de dalende trend van vóór 2020 voortzet. 

Bij Asap registreerden ze voor 2021 zo’n 167 ongevallen met tenminste 1 dag tijdelijke arbeidsongeschiktheid. Globaal gezien kwam dit neer op een verlies van 1% op het aantal gepresteerde diensturen. ​ ​ 

“Er zijn verschillende factoren die ervoor zorgen dat tijdelijke medewerkers een groter risico lopen op arbeidsongevallen”, zegt Domenico Caltabellotta, preventie-adviseur bij Asap. “Jongeren vertegenwoordigen een grote groep van tijdelijke medewerkers, en missen vaak de nodige ervaring om situaties goed te kunnen inschatten. Ook merken we dat het voor uitzendmedewerkers moeilijker is om ‘neen’ te durven zeggen wanneer ze een opdracht krijgen waarvoor ze eigenlijk niet de noodzakelijke opleiding of kennis hebben, zoals het besturen van machines of voertuigen. Vanuit Asap hameren wij er het hele jaar door op een verstandige en respectvolle inzet van uitzendmedewerkers door onze klanten en voorzien wij tevens voldoende opleiding tijdens de integratie en opstart bij een nieuwe werkgever. Vandaag, op deze dag voor veiligheid en gezondheid op het werk willen we die oproep nog eens extra in de verf zetten. Asap doet via persoonlijke benadering op deze dag een warme oproep aan al hun klanten en uitzendmedewerkers om veiligheid top-of-mind te houden op elk moment van de (werk)dag. Asap lanceert dan ook een oproep naar werkgevers: “Behandel uitzendmedewerkers als vaste medewerkers en respecteer ook hun veiligheid. Laat hen geen taken uitvoeren die je jouw kind/ partner of naaste niet zou laten uitvoeren wegens onveilig”. Door allemaal te letten op en investeren in veilige werkomstandigheden, verminderen we het risico op ongevallen, en verhogen we meteen ook de productiviteit van onze tijdelijke medewerkers. Een absolute win-win dus!” 

Het hoogste aandeel ongevallen blijft zich situeren in de bouwsector 

Dat de bouwsector het grootste aandeel ongevallen vertegenwoordigt mag niet verbazen. Zware machinerie en bouwmaterialen op werven zullen altijd een groter risico met zich meebrengen, hoe goed men zich ook wapent tegen mogelijke ongevallen. Gelukkig is er wel een structurele daling van het aantal ongevallen over de gehele bouwsector. In 2020 telde die voor België een totaal van 5.974 ongevallen, tegenover 6.923 in 2019 en 7.299 in 2018. ​ 

Bij Asap vertegenwoordigde de bouwsector in 2021 zo’n 3% van het totaal gepresteerde uitzenduren, waarbij er 6 ongevallen gebeurden die minstens 1 dag tijdelijke arbeidsongeschiktheid met zich mee brachten. Het aantal werkelijk verloren kalenderdagen te wijten aan die ongevallen was 52. “We zien dat de inspanningen binnen Asap onze klanten en uitzendmedewerkers sensibiliseren om veiligheidsmaatregelen in acht te nemen en te respecteren” aldus Caltabellotta. ​ 

Business Manager Asap Construct, Erika Henneco, voegt daaraan toe dat uitzendmedewerkers bij Asap kunnen vertrouwen op een constante supervisie van de werkplekken waar hun tijdelijke collega’s terecht komen. Het Asap Construct team voert, samen met de preventieadviseurs, het hele jaar door werfbezoeken uit om te controleren of de VCU-voorschriften en werkomstandigheden gerespecteerd worden op vlak van arbeidsveiligheid. “Indien wij tijdens dergelijke werfbezoeken onregelmatigheden opgemerkt worden, zullen wij de rechten van onze uitzendmedewerkers steeds verdedigen en desnoods de samenwerking met die klant stopzetten. De veiligheid van onze medewerkers, staat op elk moment op de eerste plaats,” aldus het team van Asap Construct. ​ 

Stijging in het aantal woon-werk ongevallen 

Desondanks de daling in het aantal arbeidsongevallen binnen de bouwsector wordt er jammer genoeg wel een stijging opgemerkt in het aantal ongevallen die gebeuren tijdens de woon-werkverplaatsingen. Hierin valt, in parallel met de stijgende algemene trend in heel België, een opvallende groei op van het aantal ongevallen met elektrische fietsen en e-steps, +150%. In 2022 hadden niet minder dan 65 Asap medewerkers een ongeval op de weg naar of van hun tijdelijke werkplek. 6 daarvan hadden een herstelperiode langer dan 3 maanden. Om dit aantal te verminderen lanceert Asap, samen met verzekeringspartner AG Insurance een sensibiliseringscampagne met een oproep om extra voorzichtig te zijn met de twee-wielers tijdens woon-werk verplaatsingen. 

_{1 De cijfers per sector zijn voor 2021 nog niet bekend bij Fedris, daarom nemen we 2020 onder de loep.}

_{1 De frequentiegraad Fg is een maat voor het aantal arbeidsongevallen (met minstens 1 dag arbeidsongeschiktheid, de dag van het ongeval niet inbegrepen) van een groep werknemers (bvb. uitzendkrachten) gedurende een bepaalde periode (meestal 1 jaar).Fg is het aantal arbeidsongevallen vermenigvuldigd met 1 000 000 en gedeeld door het aantal uren gewerkt door de werknemers in 1 jaar.}